Solliciteren met Autisme en ADD
Solliciteren met Autisme en ADD.
Tja. Benoem ik dat bij het kennismakingsgesprek? Of zet ik dat in mijn cv?
Een welbekend taboe onder hen die autisme of AD(H)D hebben aangezien deze termen vaak verkeerd begrepen worden.
Vooral autisme roept stigmatiserende beelden op.
Het valt mij niet mee dit verkeerde idee vervolgens te weerleggen én mijn kenmerken eenvoudig te beschrijven in een gesprek van twintig minuten met iemand die ik niet ken. Persoonlijk vind ik het dan ook nog lastig om positief over te komen (met dank aan mijn innerlijke criticus en het niet kunnen bluffen bij zulke gesprekken) terwijl er zoveel positiefs te beschrijven is.
Wat het ook moeizaam maakt is dat ik in eerste instantie helemaal niet autistisch overkom. Autisme is bij mij praktisch onzichtbaar. Ik moet iets beschrijven wat helemaal niet aanwezig lijkt te zijn waardoor men vaak denkt dat ik gewoon wat onzeker ben.
Ook de ADD is grotendeels onzichtbaar bij mij.
Doordat zowel autisme als ADD zich bij ieder persoon anders uit, is het lastig uit te gaan van informatie gevonden op het internet. Die geven slechts een globale omschrijving van beiden termen.
Gelukkig kan ik dit oplossen door mijn eigen omschrijving te formuleren.
Dit zijn mijn kenmerken van autisme en ADD. In de tekst eronder beschrijf ik hoe deze tot uiting komen op de werkvloer en wat voor werk en werkplek ik zoek.



Wat voor werk zoek ik?
Mijn naam is Sofie. Ik ben 28 jaar, woon in Nuenen en ben op zoek naar een baan!
Wat ik zoek is een functie in een organisatie waar niet een streng 'tijd is geld'-principe heerst of waar erg veel tijdsdruk is, maar waar ruimte is voor kwaliteit van zowel het product of persoonlijke dienstverlening als van de werkomgeving.
Ik heb werkervaring als grafisch ontwerper bij een bedrijf waar veel werkdruk was. Sindsdien ben ik erachter gekomen dat ik niet perse een baan met deze functie zoek, aangezien ik mijn creatieve ei ook kwijt kan in mijn eigen bedrijfje.
Wat ik wél zoek is een parttime baan waar ik niet enkel fysiek werk verricht, maar ook contact kan maken met klanten en collega’s. Ik zou graag klanten met persoonlijke aandacht tot dienst willen zijn, in plaats van hen als nummer te behandelen.
Wellicht zijn deze aspecten aanwezig bij jouw organisatie?
Ik sta open voor uiteenlopende functies waar ik niet enkel fysiek werk, maar ook wat sociaal contact kan maken. Er zijn namelijk veel verschillende functies. Ik wil niets uitsluiten van wat ik nog niet ken en ben nieuwsgierig naar alles wat er op mijn pad komt.
Voor een stabiele werksituatie gaat mijn voorkeur uit naar werken in 20 a 24 uur loondienst in omgeving Eindhoven/ Helmond/ Den Bosch/ Tilburg.
Wat is autisme?
Autisme is een complex begrip wat niet in één zin samen te vatten is. Wat autisme over het algemeen inhoudt:
​
Bij mensen met autisme verloopt de informatieverwerking (prikkelverwerking) in de hersenen op een andere manier.
​
En het gevolg hiervan is te merken op veel verschillende manieren. Autisme kan zich dus op verschillende manieren uiten. Zo heeft de een moeite met oogcontact, terwijl de ander dit moeiteloos doet. Is de een extrovert, en de ander introvert. De stelling: “Als je één autistisch persoon kent, ken je ze allemaal” klopt dus niet.
Ook kent autisme veel positieve kanten die wel eens over het hoofd gezien worden, zoals: detailgericht, creatief, loyaal, technisch inzicht, een goed verantwoordelijkheid- en rechtvaardigheidsgevoel etc.
Wat is ADD?
Alle dagen dromerig, zoals het in de volksmond ook wel wordt genoemd, heeft veel met focus te maken.
Het is een sub-tak van ADHD.
Naar mijn ervaring zijn ADHD'ers vaak doeners terwijl ADD'ers over het algemeen meer denkers zijn. Zij komen vaak rustig en wat meer bedachtzaam over. Maar lang niet altijd.
Beiden hebben een hoofd vol met gedachtes waardoor de focus op de hoofdzaken weleens verslapt.
Autisme bij mij
De ongeschreven sociale regels heb ik met veel meer vallen en opstaan moeten leren in plaats van de vanzelfsprekende ontwikkeling. Ik had deze namelijk minder snel door.
Wat voor velen voordehand lag was voor mij onlogisch. Bijvoorbeeld: Een klasgenoot die je nauwelijks kent heeft verdriet. Geef deze geen knuffel: dat is blijkbaar de rol van diens vrienden.
Nieuwe sociale situaties of locaties moet ik vaak actief inschatten. Hierdoor let ik onbewust net wat meer op het lezen van lichaamstaal, stemverheffing, de emotie in het gezicht en woordkeuzes wanneer ik met iemand spreek, zodat ik zeker weet dat ik deze persoon goed begrijp en zodat ik weet hoe ik moet camoufleren* in deze nieuwe omgeving. Zo let ik op de houdingen van anderen zodat ik deze kan kopiëren. Nogmaals: Dit gaat vaak onbewust.
Doordat ik zo moet observeren ben ik terughoudend bij eerste gesprekken, maar kan ik mij wel degelijk goed inleven in de ander.
Het inschatten van wanneer ik een gesprek kan onderbreken om iets te vragen of te zeggen gaat bij mij soms niet intuïtief. Ik moet dan actief de juiste timing zoeken. Met name wanneer ik mensen niet of nauwelijks ken, wanneer ik gestresst ben of wanneer mijn sociale batterij leeg is. Dan kost het me aanzienlijk meer energie.
Mijn collega's goed leren kennen is voor mij daarom belangrijk. (Door samen te lunchen en kletsen over meer dan het werk bijvoorbeeld.) Dan kan ik afkijken hoe anderen het doen en kost het mij minder energie hen in te schatten. Hierdoor kan ik hen beter aanvoelen en weet beter wanneer ik hen aan kan spreken, een grapje kan maken (wat ik graag doe) of moet helpen.
Bovendien vind ik het gezellig mijn collega’s goed te kennen. Ik ga daardoor met plezier naar mijn werk.
Als ik een sociale situatie verkeerd heb ingeschat of op een verkeerd moment onderbreek weet ik overigens dat het geen ramp is. Ik benoem het vaak of reageer luchtig: "Sorry,ik ben niet altijd zo goed in het onderbreken van gesprekken maar mag ik iets vragen?"
Of ik maak er een grap van. Collega: "Sofie, wil je iets vragen?" Ik: "Nee, hoezo?"
Sarcasme of droge humor heet het ook wel. Dat zorgt bij mij voor relativeren en het kan bijdragen aan een open huiskamersfeer.
Op hetzelfde moment wil ik ermee zeggen dat ik het niet lomp bedoel maar er soms niet zo handig in ben. En tactvol overkomen vind ik belangrijk. Een ander met respect behandelen staat namelijk hoog in het vaandel bij mij.
Nog even over hunor: De droge humor komt voort uit dingen letterlijk nemen. Als kind zei ik hierdoor vaak per ongeluk iets grappigs. Ik had niet door dat dat letterlijk nemen voor anderen niet vanzelfsprekend was. (Het nadeel was dat ik uitlachen en toelachen ook lastig uit elkaar kon houden. Bizar hoe complex menselijke communicatie is!)
Omdat ik graag zoveel rekening houd met anderen, kan ik er slecht tegen als anderen dit niet doen. Hierdoor kan ik erg slecht tegen bullenbakken. Deze mensen zijn onvoorspelbaar en begrijp ik niet. Ik ga ze liever uit de weg.
Maar een people-pleaser ben ik niet. Als ik ergens niet achter sta, vind ik het lastig de gevraagde actie uit te voeren. Oók als dat betekent dat ik iemand teleurstel.
Doordat ik mij zo inspan om de ander in te schatten en weet dat men op vele verschillende manieren kan denken, ben ik op sommige gebieden wat meer open-minded. Dit zorgt voor extra levendigheid en diepgang in mijn tekeningen, frisse ideeën en net wat andere alledaagse gesprekken. Ik ga vaak uit van het goede in de mens.
Dat is een tikkeltje ironisch omdat ik ontzettend slecht ben in het lezen van iemands diepere intensies. Vraagt een collega wat ik vond van die potentiele collega die de hele dag meeliep en of ze een aanwinst voor het team kan zijn, dan zeg ik altijd 'Ja, goede aanwinst': ik zie enkel de potentie en zelfs na kritisch nadenken zie ik vaak niet de rode vlaggen. Conclusie: Een mening ontwikkelen over mensen duurt bij mij langer.
Structuur is erg belangrijk voor mij.
Dat wil niét zeggen dat ik een heel strakke planning moet volgen of graag veel repetitief werk doe.
Ik wil een totaaloverzicht hebben. En dat doe ik met een globale weekplanning. Deze zet ik in mijn papieren agenda met een tijdsinschatting erbij.
Dan hoef ik enkel een globaal schema te volgen en niet alles drie keer te overdenken of telkens opnieuw tijdberekeningen te maken.
Een tip is om je dag niet té vol te plannen. Dan haal je het niet en moet je schuiven met je planning. Dat geeft geen win-gevoel en werkt averechts.
ADD bij mij
Doordat ik met mijn gedachten soms ergens anders zit, ben ik wat meer tijd kwijt aan controleren of ik de taak al gedaan heb. Mede hierdoor doe ik langer over mijn werkzaamheden.
Wanneer taken zich snel achter elkaar opvolgen en van status veranderen, ben ik zonder het maken van aantekeningen snel het overzicht kwijt.
Daarom gebruik ik graag kladpapier voor taken op de werkvloer voor het onthouden van klusjes die ik nog moet verrichten. Zo ondervang ik chaos en kan ik goed aan de slag.
Om overzicht te creëren is het handig hoofdzaken van bijzaken te kunnen onderscheiden. Doordat ik zo detailgericht ben gaat mij dit minder makkelijk af.
Wees niet verrast als ik een opmerking maak over een klein detail, terwijl we met de hoofdlijn bezig zijn.
Ik beschik over de hyperfocus. Een superpower waarin ik bergen aan hoog kwalitatief werk kan verzetten. Ik ben dan extreem gefocust, kan nauwkeurig werken en vergeet dan alles om mij heen (eten of naar het toilet gaan). Het werkt als een workflow, maar ietwat intenser.
Deze concentratie kan bij mij twee tot vijf uur duren, waarbij ik naderhand een goede pauze moet nemen om mijn gedachten te verzetten. Het liefst even de benen strekken als ik gezeten heb, een frisse neus halen of praatje maken met anderen.
Voorwaarden voor een hyperfocus zijn een rustige voorspelbare omgeving met weinig omgevingsgeluid zodat mijn concentratie niet doorbroken wordt.
Wanneer er constant veel omgevingsgeluiden zijn vreet dat energie bij mij. Ik moet namelijk veel meer mijn best doen mij te concentreren op mijn taken.
Telefonisch contact op zulke momenten vind ik hierdoor ook lastig.
Dit komt ook doordat gezichtsuitdrukkingen van mijn gesprekspartner dan afwezig zijn. Ik kan enkel afgaan op de intonatie van de stem en zelfs deze is lastig te verstaan door omgevingsgeluid en de telefoonverbinding. Een persoonlijke benadering wordt zo wat lastiger en dat vind ik behoorlijk irritant.
​Ooit belde een goede vriend mij. Hij was net bij mij langsgeweest en vroeg of zijn jas nog hier hing. Mijn reactie? "Heu.. met wie spreek ik?"
Camoufleren
Goed om te weten is dat mijn autisme nauwelijks zichtbaar is. Ik heb het weten te verbergen; een natuurlijk overlevingsmechanisme wat veel autistische mensen ontwikkelen bij het opgroeien. Als je mij ontmoet zou je niet zeggen dat ik autistisch ben.
Ook goed om te weten is dat ik dit camoufleren niet uit kan zetten en dit mij, zonder dat anderen dat waarnemen, extra energie kost.
Pas als ik mezelf kan zijn zonder dat er op mijn handen gekeken wordt, wordt het camoufleren minder en ben ik meer mezelf. Voornamelijk bij mensen die ik goed ken, een werkomgeving waar ik mij op mijn gemak voel, of in mijn eentje. Dan kan ik mijn energie opladen.
Me-time is dan ook erg belangrijk voor mij.
Funfacts en fabels
-
Autisme wordt bij veel vrouwen pas laat ontdekt. Vrouwen kunnen de kenmerken van autisme namelijk beter camoufleren (zowel voor zichzelf als voor de omgeving) dan mannen waardoor deze minder of zelfs helemaal niet opvallen. Maar ook bij mannen kan autisme onzichtbaar zijn.
-
Autisme kan zich op verschillende manieren uiten. De stelling: “Als je één autistisch persoon kent, ken je ze allemaal” klopt dus niet. Zo heeft de een moeite met oogcontact, terwijl de ander dit moeiteloos doet. Gaat de een graag op kroegentocht en de ander niet. Geloof dus niet alles wat je op internet leest.
-
Veel autistische mensen zijn geen wiskundig, natuurkundig of scheikundig genie. (ik ook niet helaas)
-
Zowel mensen met ADD als autistische mensen zijn extra creatief en hebben gevoel voor humor doordat zij het leven net wat anders zien en ervaren.
-
Mensen met autisme hebben ook behoefte aan sociaal contact. Note: sociaal contact kan op meerdere manieren. Bijv: een drankje doen in een café, lunchen mét collega's, maar ook chatten, een begroeting bij binnenkomst of het schrijven van een blog. Hetvis maar net wat je verstaat onder 'sociaal contact'.
-
Zowel mensen met ADD als autistische mensen leggen andere verbanden. Hierdoor lijken ze soms in gesprekken van de hak op de tak te springen terwijl de verbanden voor henzelf logische verbanden zijn.
Tip
Ben je ook autistisch of heb je AD(H)D en heb je ook moeite met solliciteren?
Voel je vrij om jezelf via je website of een blog voor te stellen.
Persoonlijk vind ik dat heel bevrijdend werken.
​
Wil je jezelf beter leren begrijpen? Of hoe je met meer rust kunt functioneren?
Dan is praten met een therapeut die verstand heeft van autisme of ADD een goed startpunt. Je huisarts weet hier meer over.
Aantekeningen verzamelen van waar je tegenaan loopt is al een begin. Je kunt dan met meer afstand kijken naar hoe je je voelt.
Grote tip
Heb je net ontdekt dat je autisme of AD(H)D hebt? Proces maak je in kleine stapjes. Gun jezelf de tijd te wennen. :)